เมื่อวันที่ 2 กรกฎาคมที่ผ่านมา NASA ประสบความสำเร็จในการยิงยาน Orbiting Carbon Observatory-2 (OCO-2) ขึ้นสู่อวกาศจากฐานทัพอากาศ Vandenberg ในแคลิฟอร์เนีย

ยาน OCO-2 เป็นยานลำแรกของ NASA ที่สร้างขึ้นมาสำหรับศึกษาคาร์บอนไดออกไซด์ในชั้นบรรยากาศของโลกโดยเฉพาะ โดยยานลำนี้จะโคจรรอบๆ โลกเป็นเวลาอย่างน้อย 2 ปีเพื่อดูเรื่องก๊าซเรือนกระจก และผลของการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ (climate change) การที่มียานเฉพาะเรื่องแบบนี้ช่วยให้ NASA ได้ข้อมูลภาพถ่ายการปล่อยคาร์บอนของสิ่งแวดล้อมโลกได้ชัดเจนมากขึ้น รวมถึงการ "ดูดซับ" คาร์บอนไดออกไซด์ของมหาสมุทรและพืชในโลกด้วย

NASA ทำคลิปวิดีโอรวบรวมสถิติภูมิอากาศ (ในที่นี้คือ climate นะครับไม่ใช่ weather) ตั้งแต่ปี 1880 จนถึงปี 2011 (130 ปี) ว่าเปลี่ยนแปลงไปแค่ไหน มาสรุปเป็นคลิปสั้นๆ ให้ดูภายใน 30 วินาที

ในภาพรวมแล้ว อุณหภูมิเฉลี่ยของโลกเพิ่มขึ้น 1 องศาเซลเซียส ในรอบ 130 ปีที่ผ่านมา และปีที่อุณหภูมิอบอุ่นที่สุดก็อยู่ในช่วงหลังๆ นี้เองครับ

ที่มา - NASA via Fast Company

รู้สึกกันบ้างหรือไม่ว่าช่วงให้หลังมานี้ ฤดูหนาวชักจะหนาวกว่าปกติ ในหลายๆ ที่ทั่วโลกก็มีข่าวหิมะตกปกคลุมหนาแบบที่ไม่เคยปรากฏมาก่อน ไหนพวกนักวิทยาศาสตร์บอกว่าเรากำลังประสบกับภาวะโลกร้อนไม่ใช่หรือ?

ทีมนักวิจัยจาก Atmospheric and Environmental Research (AER), the University of Massachusetts และ University of Alaska Fairbanks ในสหรัฐอเมริกา ได้ศึกษาปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้น พวกเขาพบว่าสาเหตุที่ฤดูหนาวหนาวขึ้นเป็นเพราะฤดูร้อนร้อนขึ้นนั่นเอง!

ภาวะโลกร้อนหรือการเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศโลกอาจทำให้ชีวิตของสัตว์และพืชหลายชนิดลำบากขึ้น แต่ไม่ใช่สำหรับนกอัลบาทรอส (Diomedea exulans) เพราะอุณหภูมิทะเลที่สูงขึ้นทำให้มันบินได้เร็วขึ้นและจับปลามาเลี้ยงลูกได้ดีขึ้น

ในปี 1949 นักเคมีชาวเยอรมัน Rudolf Criegee ได้เสนอว่าเมื่อโอโซนทำปฏิกิริยากับสารไฮโดรคาร์บอนจะเกิดสิ่งที่เรียกว่า "Criegee Intermediate" ขึ้นในกระบวนการ หากไฮโดรคาร์บอนตัวนั้นเป็นพวก alkene โมเลกุลของ Criegee Intermediate ที่เกิดขึ้นก็จะเป็น biradicals ซึ่งหมายความว่ามันมีช่องอนุมูลในการทำปฏิกิริยากับสารอื่นๆ ถึงสองช่อง นักวิทยาศาสตร์สงสัยมานานแล้วว่าบนชั้นบรรยากาศที่มีทั้งโอโซนและไฮโดรคาร์บอน มันจะมี Criegee Intermediate เกิดขึ้นมากน้อยแค่ไหน และจะส่งผลกระทบอย่างไรบ้าง แต่การศึกษา Criegee Intermediate ในสภาวะก๊าซเป็นเรื่องยากเพราะ Criegee Intermediate สลายตัวเร็วเกินกว่าจะตรวจอะไรกับมันได้

หลังจากที่ต้องเลื่อนยืดระยะเวลาการเจรจาเพิ่มอีก 1 วัน 1 คืน เช้าของวันอาทิตย์ที่ 11 ธันวาคม 2011 การประชุม COP17/CMP7 ณ เมือง Durban ประเทศแอฟริกาใต้ ก็ได้ปิดฉากลงอย่างเป็นทางการด้วยข้อตกลงผู้แทนจากนานาประเทศให้ความเห็นชอบ

สรุปผลลัพธ์รูปธรรมอย่างเดียวของการประชุมที่กินเวลายาวนานเกือบ 2 สัปดาห์เต็มในการลดปริมาณการปล่อยก๊าซเรือนกระจกก็คือ สหภาพยุโรปยินดีลงนามในข้อผูกมัด Kyoto Protocol ต่อเนื่องไปจนถึงปี 2020 ส่วนประเทศอุตสาหกรรมอื่นๆ ก็มีบ้างที่ตัดสินใจร่วมลงนามต่อ แต่ก็ไม่มากนัก

เมื่อคืนวันศุกร์ที่ 9 ธันวาคม 2554 ผู้แทนเจรจาจากนานาประเทศนำโดยของจีน, อินเดีย, กลุ่มประเทศแอฟริกาและสหภาพยุโรป ถกกันเครียดถึงข้อตกลงร่วมกันในการแก้ไขปัญหาภาวะการเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศโลก เนื่องจากเป็นคืนสุดท้ายตามกำหนดการณ์ของการประชุม COP17/CMP7 ที่ Durban ประเทศแอฟริกาใต้

แต่การประชุมก็ยังไม่ได้ข้อยุติ จนในที่สุดต้องจำใจเลื่อนกันมาประชุมต่อในวันนี้ซึ่งเป็นวันเสาร์ ทีแรกก็ตั้งใจกันว่าจะประชุมเพิ่มกันอีกไม่กี่ชั่วโมง แต่ทำไปทำมา สุดท้ายก็ต้องลากยาวไปจนเต็มวัน และมีทีท่าว่าจะเลยเถิดไปถึงวันอาทิตย์ด้วย

เป็นที่รู้กันดีในทางวิทยาศาสตร์ว่า ภาวะการเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศ (Climate Change) หรือที่เรียกกันติดตลาดว่า "ภาวะโลกร้อน" (Global warming) ส่งผลต่อวัฏจักรชีวิตของสัตว์และพืช แต่งานวิจัยของ University of North Carolina แสดงให้เห็นว่าการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิส่งผลให้รูปแบบเวลาการท่องเที่ยวของคนเปลี่ยนแปลงไปด้วย

เมื่อวันที่ 29 พฤศจิกายน 2011 UNFCCC (United Nations Framework Convention on Climate Change) ได้ประกาศอย่างเป็นทางการว่าการประชุมโลกร้อนปีหน้า หรือ COP18/CMP8 จะจัดขึ้นที่ประเทศกาตาร์ ระหว่างวันที่ 26 พฤศจิกายน ถึง 7 ธันวาคม 2012

UNFCCC ให้เหตุผลว่ากาตาร์เป็นประเทศที่แสดงความกระตือรือร้นอย่างมากในการประชุมที่ Durban ซึ่งกำลังจัดอยู่ในขณะนี้ และช่วงหลังกาตาร์ก็มีโครงการรณรงค์สนับสนุน "พลังงานสีเขียว" อย่างกระฉับกระเฉง

วันแรกยังไม่จบ การประชุมโลกร้อนครั้งที่ 17 ณ Durban ประเทศแอฟริกาใต้ ก็เริ่มจะมีปัญหาแล้ว เมื่อ Peter Kent รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสิ่งแวดล้อมของแคนาดาประกาศที่กรุงออตตาวา ว่าตัวแทนของแคนาดาจะไม่ยอมลงนามต่อระยะเวลาผูกพันใน Kyoto Protocol แน่

นักวิเคราะห์ส่วนใหญ่ไม่แปลกใจกับท่าทีของแคนาดาเท่าไร เพราะรัฐบาลชุดปัจจุบันของแคนาดาที่นำโดย Stephen Harper แห่งพรรคคอนเซอร์เวทีฟเน้นนโยบายเสริมความเข้มแข็งทางเศรษฐกิจให้ทัดเทียมกับประเทศเพื่อนบ้านอย่างสหรัฐอเมริกามากกว่าที่จะหันมาใส่ในข้อบังคับ Kyoto Protocol